بررسی وضعیت سیاسی و اجتماعی یهودیان ایران در دوره ی صفویه

یکی از اقلیت های دینی ساکن ایران در دوره ی حکومت صفویه، یهودیان ایران بودند. در دوره ی حکومت صفویان، قدرت سیاسی و نفوذ اجتماعی علما و روحانیون که غیر مسلمانان را کافر می-دانستند از جمله عواملی بود که وضع زندگی یهودیان ایران را در این دوره به صورت نا مطلوبی رقم زده بود. یهودیان که حضور دیرینه ای در تاریخ ایران داشته اند فراز نشیب ها و پیچید گی های بسیاری را به خود دیده اند. درگذر جوامع اسلامی اقلیت های دینی مختلف مانند مسیحیان، یهودیان، زرتشتیان و سایر اقلیت ها همگی به عنوان «اهل ذمّه» شناخته می شدند. حقوق و آزادی های اجتماعی این اقلیت ها با مسلمانان یکسان نبود اما آنان دارای حق مالکیت، حق حیات و حق شکایت و دادرسی به حاکمان را داشته اند و از سوی دیگر آنان باید به دولت جزیه هم پرداخت می-کردند. در این میان وضعیت یهودیان ایران در دوره صفوی، وضعیت یکسانی نداشته است و سیاست هریک از شاهان صفوی با دیگری کاملا متفاوت بود و در یک دوره یهودیان ایران دچار فشار و سخت گیری های بسیار زیادی از جانب حکومت بوده اند و در دوره ای از آزادی های نسبی برخوردار بوده اند. این نوشتار بر آن است تا به بررسی وضعیت سیاسی و اجتماعی یهودیان ایران در دوره ی حکومت صفویه و نحوه ی تعامل شاهان صفوی با این اقلیت دینی در این محدوده ی زمانی بپردازد.